Eens in de zoveel tijd is het weer raak. Dan stromen de “Hebt u het al gehoord?’-berichtjes binnen via de juridische gremia. Dit keer ging het om een Afdelingsuitspraak met de aansprekende naam ‘Varkens-in-nood’. Wat is er aan de hand? Wel, voortaan mogen mensen die geen zienswijze hebben ingediend tegen een ontwerp-besluit in het omgevingsrecht, tóch naar de rechter. Wel, hoera, de wereld is weer een stukje mooier geworden…

Procedurele ‘brei’

Degenen die ons nu willen verbeteren en zeggen dat het ‘brij’ met een lange ‘ij’ is, zullen deze uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) zeker waarderen. Zij behoren immers tot het aanzienlijke gezelschap van letterknechten, muggenzifters en mierenneukers. Het soort, zeg maar, dat alles graag volgens de juiste procedures en formaliteiten doet. De lui ook die tot het bestuursrecht worden aangetrokken vanwege het feit dat ze vanuit een formele positie (functionaris) het recht aan het begeleiden zijn zoals een echte Nederlander het water door het land leidt. Dijkje hier, dammetje daar, rood stoplichtje, meneer met een snor, stopbordje en hekje.

Al deze waterhuishoudkundige speeltjes hebben we ook in het bestuursrecht. Het recht (het water) wordt via allerlei proceduretjes door het land heen geleid. Mensen hebben allemaal rechtsmiddelen : Inspraak, kunnen indienen van zienswijzen, bezwaar maken, beroep instellen, administratief beroep instellen, hoger beroep instellen, een herziening vragen, een herhaling van zetten (‘pingpongen’), een bestuurlijke lus, noem maar op. En dan hebben we het enkel nog maar over het bestuursrecht. Want het allerleukste voor de dammenbouwer is natuurlijk de eeuwige discussie over de vraag of iets nou tot de competentie van de bestuursrechter dan wel tot die van de civiele rechter hoort. Daar kunnen de ei-ij-terechtwijzers urenlang over door-emmeren. Je schijnt er zelfs op te kunnen promoveren.

Kortom, het bestuursrecht, of eigenlijk: het gehele Nederlandse recht, is één grote brij aan procedurespeeltjes voor mensen die wellicht beter gewoon een leuke hobby zouden kunnen zoeken.

Varkens in nood

In deze context moet u het Varkens-in-nood-gebeuren zien. Vroeger (lees: tot gisteren) was het zo dat je bij een bestuursrechter niet-ontvankelijk werd verklaard als je niet eerst een zienswijze had ingediend tegen het ontwerp van het besluit waartegen je beroep is gericht. En als je wel een zienswijze (A) had ingediend, maar in beroep met beroepsgronden A en B aankwam, dan werd je niet ontvangen in grond B.

Dat is nu dus anders. Sinds Varkens-in-nood gaat u gewoon door naar de volgende ronde als u geen zienswijze hebt ingediend. Dankzij Europa, zeg maar. Want dat wordt nog wel eens vergeten, maar vaak komen er ook mooie dingen uit Europa. Hetgeen natuurlijk alles te maken heeft met het feit dat de gemiddelde Europeaan niet zo proceduregericht is als ons stromenlandje. Daarginds gaat het vaak nog wel eens om de inhoud.

Iets mee gewonnen?

Heeft de burger hier iets mee gewonnen? Wel, dat is nog maar de vraag. We hebben de Afdelingsuitspraken een tijdje geturfd en zijn tot de voorzichtige conclusie gekomen dat de burger in circa 72% van zijn zaken tegen de overheid het onderspit delft bij de ABRvS. Een percentage waar overigens veel mitsen en maren bij horen. Want een uitspraak over een bestemmingsplan waarin het beroep van – pak um beet – 20 burgers tegen een bestemmingsplan ongegrond werd verklaard, telden wij voor 1. Dus eigenlijk ligt het percentage nog veel hoger. Maar goed, we willen maar zeggen: het feit dat een zaak van de burger tegen de overheid ondanks het niet indienen van een zienswijze toch inhoudelijk wordt behandeld, betekent bepaald niet dat de burger er iets mee is opgeschoten.

Trias

Maar goed, dat heeft allemaal met de Trias Politica te maken. De rechter mag niet op het zetel van het bestuur plaatsnemen, en mag dus eigenlijk inhoudelijk niks vinden van besluiten van het landsbestuur. Varkens in nood of niet.

En wij zijn er eerlijk gezegd nog niet over uit of we dat problematisch vinden of niet.

Vragen en advies

Hebt u vragen over het bestuursrecht? Neem dan contact met ons op:

Contact

Wij overleggen graag met u, praten graag over de ins and outs van uw situatie en geven u graag advies. Voor een kennismaking of eerste gesprek brengen wij geen kosten in rekening.