Het is alweer acht jaar geleden dat ik mijn onderzoek naar de psychologie van weerstand tegen overheidsbesluiten afrondde. ‘Waarom maken mensen zo vaak bezwaar tegen bouwprojecten, en wat is daar aan te doen?’, was de vraag die ik in het onderzoek probeerde te beantwoorden. In het eerste deel van de vraag heb ik belangrijke inzichten vergaard die, later in de praktijk, waar bleken te zijn. Maar het tweede deel van de vraag – wat is er aan te doen – is zeer weerbarstig gebleken. Althans, misschien is het wel heel eenvoudig, en is het antwoord: ‘er is niet zo gek veel aan te doen’.
Je ziet het regelmatig in bestuursrechtelijke zaken: hele dikke dossiers die jaren bestrijken en waarin vrachtwagens vol aan besluiten – al dan niet op bezwaar – en uitspraken van rechtbanken liggen. Terwijl er helemaal niemand een centimeter opschiet. Het heeft ons tegenover een cliënt, van wie wij een zaak overnamen, wel eens doen uitroepen: “U bent in een papieren fuik gelopen!”
Veel boeken en artikelen over conflicten gaan over de oplossing ervan. De onuitgesproken onderliggende gedachte daarbij is: van een conflict wil je – natuurlijk – zo snel mogelijk af. Wat dat betreft lijken conflicten erg op ziektes. Maar als dat inderdaad zo is, en conflicten lijken op ziektes, hoe zit het dan met het fenomeen ‘ziektewinst’? Bestaat er zoiets als ‘conflictwinst’?