OMGEVINGSWET – Inwerkingtreding, overgangsrecht en tijdstippen

overgangsrechtHet is nog enigszins zoeken op het internet naar de diverse wetten en besluiten rondom het stelsel van de nieuwe Omgevingswet. Hier zijn geconsolideerde versies te vinden van de Omgevingswet, de vier amvb’s en de Omgevingsregeling. Maar geconsolideerde versies van de invoeringsregelgeving heb ik (nog) niet kunnen vinden. Terwijl Invoeringswet, -besluit en -regeling ‘vanuit de flanken’ (d.w.z. vanuit de diverse aanvullingssporen) na publicatie op diverse manieren zijn gewijzigd en aangevuld. Het zal kennelijk wachten zijn tot 1 januari 2024, wanneer op overheid.nl de wetsteksten in geconsolideerde vorm worden gepubliceerd. Tot dan is het wat behelpen. In deze blog ga ik in op de wirwar aan vindplaatsen met betrekking tot overgangsrecht, tijdstippen, etc., met verwijzing naar gepubliceerde regelgeving.

Lees Meer

OMGEVINGSWET – Vergunningvrij bouwen onder de Omgevingswet (2)

vergunningvrijOp 22 juli 2023 plaatste ik een blog over het vergunningvrij bouwen onder de nieuwe Omgevingswet. Het blijkt lastige materie te zijn. Dat heeft vooral te maken met de betekenis van de bruidsschat. In dit artikel vlieg ik het daarom anders aan: wat als die bruidsschat er nu eens niet zou zijn? Dat zou bij wijze van hypothese over een aantal jaar zomaar het geval kunnen zijn. De bruidsschat komt immers terecht in het tijdelijk deel van het omgevingsplan. En gemeenten zouden hem na verloop van tijd in principe volledig kunnen schrappen. Niet dat het waarschijnlijk is dat dat zal gebeuren (de wet kent verplichtingen t.a.v. de inhoud van het omgevingsplan), maar als denkoefening is de hypothese erg handig.

Lees Meer

MOTIVATIONEEL – Het belerende vingertje en reactance

reactanceWe leven in moderne tijden waarin het overgrote deel van de bevolking ‘hoog’ is opgeleid. Dat heeft twee gevolgen: 1) iedereen vindt zichzelf ontzettend slim, en 2) iedereen vindt de ander een stuk minder slim dan zichzelf. Als gevolg daarvan zien we aan de ene kant een hoop belerende toespraken (‘gepreek’), en aan de andere kant een groot verzet daartegen. Het zal de psycholoog allemaal niet verbazen. In dit artikel wordt een aantal psychologische inzichten besproken in samenhang met deze ontwikkeling: reactance en de ‘Better-than-average-heuristic’.

Lees Meer

OMGEVINGSWET – Vergunningvrij bouwen onder de Omgevingswet

vergunningvrijDe (rechts)praktijk is al sinds jaar en dag bekend met het vergunningvrij bouwen. Het bestond onder de (oude) Woningwet en later ook onder de Wabo. Bij vergunningvrij bouwen roept iedereen dan ook meteen automatisch “Bijlage 2 Bor!” Want in die bijlage staan de lijsten met vergunningvrije (bouw)activiteiten. De wetgever heeft deze opnieuw willen opnemen in het stelsel van de nieuwe Omgevingswet. Maar het is even puzzelen om erachter te komen hoe hij dat precies heeft gedaan. In deze blog een poging om dat uit te leggen.

Lees Meer

MILIEURECHT – De milieueffectrapportage

milieueffectrapportageVeel wetsteksten spreken voor zich. Maar bij die over de milieueffectrapportage vraag ik me vaak af wat er nou eigenlijk staat. In de handboeken worden de diverse procedures op een vrij overzichtelijke manier van elkaar onderscheiden. Maar uit de wetstekst zelf valt niet steeds eenvoudig af te leiden wat wordt bedoeld met begrippen als ‘project-m.e.r.’, ‘besluit-m.e.r.’, ‘m.e.r.-plicht’, ‘m.e.r.-beoordelingsplicht’, ‘vormvrije m.e.r.-beoordeling’ etc., en hoe en waar deze precies zijn geregeld. In deze blog doe ik een poging om het systeem aan de wet te koppelen.

Lees Meer

ALGEMEEN – Intimidatie, boosheid en polarisatie

geweldHet was me het weekje wel. Van een oud-collega vernam ik dat een collega van hem door de wederpartij was mishandeld na een zitting bij de rechtbank. En gisteren begreep ik van een bevriende ambtenaar dat hij na indiening van een verweerschrift werd gebeld door de wederpartij die hem in niet mis te verstane bewoordingen duidelijk maakte dat hij het niet eens was met de inhoud ervan. Geweld en intimidatie horen er tegenwoordig kennelijk bij.

Lees Meer

MOTIVATIONEEL – Heuristieken & biases

heuristiek en biasAltijd leuk om het boek ‘Sociale psychologie’ van Vonk e.a. er weer eens bij te pakken. Waarbij voor juristen het hoofdstuk ‘Beslissen en beoordelen’ natuurlijk het interessantst is. Het hoofdstuk gaat vooraf aan het hoofdstuk over beïnvloeding. En dat is natuurlijk niet voor niets. Want als je weet hoe mensen beslissingen nemen, weet je ook hoe je ze daarin kunt beïnvloeden. Ik bespreek in deze blog een paar voorbeelden van ‘beslis-vuistregels’ (‘heuristieken’) en ‘biases’ die ik aan het boek ontleen.

Lees Meer

BESTUURSRECHT – Geen grondenstelsel in bezwaar

grondenstelselWie wel eens bezwaar heeft gemaakt tegen een overheidsbeslissing, kan zomaar tot de conclusie zijn gekomen dat de bezwaarprocedure een officiële rechtsgang is. De aanpak bij veel overheden (gemeenten met name) doet namelijk nogal gewichtig aan. Veel gemeenten hebben een onafhankelijke bezwarencommissie bestaande uit deftige leden, die nogal ‘rechtbankachtig’ overkomt. Zo kan het gebeuren dat betrokkenen zich vergissen over de aard van de bezwaarprocedure. Een van de meest gemaakte vergissingen is dat men – en onder ‘men’ kan vaak ook de commissie zelf worden verstaan – meent dat aan niet aangevoerde gronden van bezwaar voorbij kan worden gegaan. Niets is echter minder waar!

Lees Meer

OMGEVINGSRECHT – Schrappen van Natura 2000-gebieden

Natura 2000Het zal u niet ontgaan zijn: er is veel te doen over stikstof. In de discussie erover moeten we uitgaan van wetenschappelijke feiten. Die worden wat mij betreft prima verwoord in het boek ‘Stikstof’ van Jan Willem Erisman e.a. Daaruit blijkt dat stikstof een soort van schadelijke anabole steroïde is voor de plantengroei. Deze vaststelling laat echter onverlet dat er buiten de wetenschappelijke feiten politieke beslissingsruimte is. In het meest extreme geval zou je immers de stikstofschade eenvoudigweg voor lief kunnen nemen. Dat standpunt zou weliswaar in strijd met de (Europese) regels zijn, maar ook op dat punt hebben landen politieke beslissingsruimte. Zie Brexit, en zie het overtreden van de begrotingsregels door Frankrijk kort na vaststelling van die regels. Maar vrees niet: dat extreme standpunt zal ik hier niet gaan bepleiten. Wel ga ik in op enkele in de media geopperde (juridische) mogelijkheden. Waarvan de meest gehoorde is: schrap gewoon wat van die Natura 2000-gebieden! Maar kan dat eigenlijk wel?

Lees Meer

OMGEVINGSRECHT – Stikstof en Natura 2000

Het zal weinigen zijn ontgaan dat er nogal wat te doen is om stikstof en Natura 2000-gebieden. De regering heeft zich tot doel gesteld om het stikstofprobleem in Nederland rigoureus aan te pakken. Maar steeds vaker gaan er stemmen op die zeggen dat er helemaal geen stikstofprobleem is. Het enige probleem zou de Nederlandse wetgeving zijn. Die wetgeving zou veel verder gaan dan waar de Europese Unie toe dwingt. Met als gevolg dat de bouw onnodig stil is komen te liggen, en boeren onnodig onteigend dreigen te worden. De meningen verschillen enorm, en er is weinig begrip voor de standpunten over en weer. Belangrijkste reden daarvan lijkt te zijn dat voor- en tegenstanders uitgaan van verschillende perspectieven en informatie. Daarom in dit artikel wat nadere informatie over de Europese regelgeving. In een volgend artikel ga ik in op de nationale regelgeving (Wet natuurbescherming c.a.).

Lees Meer