Als toegepast psycholoog was ik er al mee bekend. Mensen die vanwege een bepaalde aandoening een medicijn voorgeschreven krijgen, maar dat medicijn niet nemen. Het is een van die volstrekt onlogische dingen waarvan de buitenwereld denkt dat ze niet kunnen bestaan. Maar in de wereld van de psychologie bestaan ze: de zelfondergraving en de zelfvernietiging. Waarom neem je je pillen niet? Op die vraag krijg je geen antwoord. Maar vast staat dit: de pillen worden niet genomen. En degene aan wie ze zijn voorgeschreven gaat ten onder. In het recht kom je het ook tegen.
De nieuwe Omgevingswet beoogt om het systeem van het omgevingsrecht dat op dit moment geldt, eenvoudiger te maken. Want, zo is de gedachte, de huidige wetgeving is nogal verspreid over een onoverzichtelijke wirwar aan speciale wetten. Nou valt er op de nieuwe Omgevingswet veel af te dingen (en hij ligt de laatste tijd nogal onder vuur), maar op dit punt heeft men wel gelijk: de huidige wetgeving is nogal verbrokkeld. Dat blijkt onder andere uit de regeling over de omgevingsvergunning beperkte milieutoets (OBM). Laten we eens kijken.
Het zal weinigen zijn ontgaan dat Johan Remkes vorige week zijn rapport ‘Wat wel kan’ heeft uitgebracht. En dat hij daarvoor zowel van boeren als van natuurliefhebbers luid applaus heeft gekregen. Hetgeen sommigen nogal verbaasde omdat de boeren er in dat rapport niet veel beter vanaf kwamen dan het geval was voor dat rapport. Jesse Klaver en de Volkskrant veronderstelden daarom dat de boeren het wel niet gelezen zouden hebben, en dat daarvan maar zo snel mogelijk gebruik moest worden gemaakt door het als de wiedeweerga door het parlement te jassen. Hetgeen Remkes zelf nogal ontstemde. Want Klaver c.s. maakten hier in rap tempo kapot wat Remkes met veel moeite had opgebouwd. Remkes’ woede is terecht.
Zo nu en dan willen mensen hun woning opwaarderen met allerhande op- en aanbouwen. Bekend zijn de stedelijke dakterrassen die op 19e eeuwse woonblokken worden gebouwd. En vaak worden ook terrassen en balkons gerealiseerd en/of uitgebreid aan de gevel. De buren staan daar niet altijd bij te applaudisseren. Een veel gehoord bezwaar is dat men vreest voor schending van de privacy. Vanaf het balkon kan men immers vaak op het achtererf van de nabuur kijken. Hoe is dit in de wet geregeld?
Je hoort het steeds vaker: mensen die geconfronteerd worden met trage en onbereikbare instituten. Men belandt in lange rijen, zowel voor wat betreft de afname van een product als voor het aan de lijn krijgen van medewerkers. Als er al iemand aan de lijn komt. Want veel communicatie blijft eenvoudigweg onbeantwoord. Bekendste voorbeeld is natuurlijk Schiphol. Maar ook in de Rechtspraak bestaan grote achterstanden. En bij de overheid in het algemeen. En wat te denken van het private bedrijfsleven. Wel eens een poging gewaagd om een medewerker van een bank aan de lijn te krijgen? Begin er maar niet aan! Wat is er aan de hand?
Een niet-ingewijde zou zomaar kunnen denken dat wij in een strak geregisseerd land leven. Waarbij je aan de top de Rijksoverheid hebt, daaronder een 12-tal gelijkvormige provincies en ten slotte 345 net zo gelijkvormige gemeenten die allemaal binnen het kader van een soort van bestuurlijke piramide functioneren, met het Rijk aan de top en de gemeente onderaan. Niets is minder waar.
Inmiddels word ik bijna dagelijks gebeld door mensen die op een bedrijventerrein wonen. En die vervolgens worden geconfronteerd met de gemeente die een einde wil maken aan die bewoning. De bewoning zou namelijk in strijd met het bestemmingsplan zijn. En dus handhaaft de gemeente dat plan, met oplegging van bestuursdwang en dwangsommen om de bewoning te stoppen. Ten einde raad belt men mij. Want de boel is tegen fikse bedragen gekocht om er te wonen. En nu blijkt dat ineens niet meer te kunnen. Wat nu?
Leuk om een bijdrage te hebben geleverd aan een artikel over het Noordereiland in Rotterdam!
Er zijn verschillende soorten overheidsorganisaties. Super professionele organisaties zoals de Rijksoverheid en een enkele grote stad. Er zijn ‘normale’ organisaties. En er zijn, wat ik maar noem, ‘problematische’ organisaties. Dat onderscheid merk je onder andere aan de manier waarop men met Wob-verzoeken omgaat (ik weet, ik weet, het is tegenwoordig ‘Woo’, maar ‘Wob’ is nu eenmaal een ingeburgerde term. Wat mij betreft mag die ook onder de Woo worden gebruikt).
Veel gemeenten kennen nu al participatiebeleid. En onder de Omgevingswet zal dat enkel meer worden. Vraag is of dat participatiebeleid wel goed doordacht is. Want als gemeente kun je er jezelf zomaar mee in de vingers snijden. Onnodig. Wat zeg je nu eigenlijk als gemeente als je stelt dat je aan ‘participatie’ doet? Wat betekent dat? Geef je daarmee rechten aan burgers, en leg je daarmee verplichtingen op aan bedrijven en ontwikkelaars? En wat voor rechten en verplichtingen zijn dat eigenlijk?