Van cliënten krijgen we de vraag regelmatig : “Is mijn vergunning nou definitief?” Deze mensen hebben een bouwvergunning, of ander soort vergunning bij de gemeente aangevraagd, en hebben die ook gekregen. Maar ze weten ook dat tegen die vergunning bezwaar kan worden gemaakt. En zolang ze daar geen uitsluitsel over hebben, wachten ze nog even met het gebruiken van de vergunning.
Het boek ‘Een land waarover is nagedacht’ van Han Lörzing is hartstikke leuk om te lezen. Het doet terug denken aan de tijd waarin ik Bouwkunde studeerde aan de TU in Delft. Het leuke van instituten als de Bouwkundefaculteit is dat ze veelal ingekapseld zijn in maatschappelijke situaties. Je wordt niet alleen als ingenieur in de wereld gezet, maar je maakt daadwerkelijk kennis met een bouwkundige omgeving. Plus met een bouwhistorie. En die heeft Nederland dus volop!
De wereld van het bestuursrecht is dermate dichtgemetseld met procedures, dat je door de bomen nog maar nauwelijks het bos kunt zien. Waarbij het bos natuurlijk staat voor datgene dat met al die regels wordt beoogd: rechtmatigheid. En dan in het bijzonder materiële rechtmatigheid. Een kant van de medaille waar tegenwoordig nog maar nauwelijks oog voor is. En dat kon nog wel eens te maken hebben met ‘procedure-angst’.
Er is veel gezegd en geschreven over de Shell-zaak die deze week in het nieuws was. Shell is door de Nederlandse rechtbank veroordeeld om voor 2030 de CO2-emissies te reduceren met 45%. Voor zover wij begrijpen, was Shell daar geeneens al te onthutst over. Het bedrijf beseft zelf de urgentie van CO2-reductie ook wel. Voor haar zal eerder van belang zijn dat waar zij toe verplicht wordt, haar concurrenten ook verplicht worden. Dus rol die Nederlandse jurisprudentie maar uit over de wereld. Vele malen interessanter is dat de rechter heeft gezegd dat mensenrechten ook kunnen gelden tussen mensen (en bedrijven), en niet enkel gelden tussen staten en mensen.
En wel tot 1 juli 2022. Minister Ollongren heeft dit gemeld aan de Eerste en Tweede Kamer. Er is meer tijd nodig om het Digitale Stelsel Omgevingswet opgeleverd, ingeregeld en stabiel werkend te krijgen, schrijft ze. De wet zou eigenlijk per 1 januari 2022 in werking moeten treden, een datum die zelf overigens ook weer voortvloeit uit eerder uitstel.
Vandaag – 4 mei 2021 – heeft de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (‘ABRvS’) een tweede uitspraak gedaan naar aanleiding van het Varkens in nood-arrest van het Hof van Justitie van de Europese Unie (‘HvJ’). Deze keer komt het erop neer dat ook niet-belanghebbenden die een zienswijze hebben ingediend, toegang hebben tot de bestuursrechter.
De nieuwe Omgevingswet benadrukt het belang van participatie. Maar het is niet bepaald duidelijk hoe het er in de werkelijkheid uit gaat zien. Sterker, het is geeneens duidelijk wat onder participatie moet worden verstaan. De kans is dan ook groot dat participatie ook onder de nieuwe wet slechts met de mond beleden zal worden. Hetgeen ons brengt tot de vraag : moet de participant niet gewoon het initiatief tot participatie nemen? Oftewel : lobby!
Eens in de zoveel tijd is het weer raak. Dan stromen de “Hebt u het al gehoord?’-berichtjes binnen via de juridische gremia. Dit keer ging het om een Afdelingsuitspraak met de aansprekende naam ‘Varkens-in-nood’. Wat is er aan de hand? Wel, voortaan mogen mensen die geen zienswijze hebben ingediend tegen een ontwerp-besluit in het omgevingsrecht, tóch naar de rechter. Wel, hoera, de wereld is weer een stukje mooier geworden…
We hebben er al eens eerder over geschreven: het bekend maken van besluiten, de publicatie ervan en de gevolgen voor de bezwaartermijn. Het blijkt steeds weer mis te gaan. Mensen lezen in de krant dat een besluit is verleend en gaan ervan uit dat ze vervolgens 6 weken de tijd hebben om bezwaar te maken. Hetgeen dus niet het geval is. Maar het is ook niet eenvoudig…
Als counsellor bemiddelen wij regelmatig bij bezwaren tegen bouwprojecten. Daarbij kan het er soms hard aan toe gaan. Er staat voor de betrokkenen immers veel op het spel. Voor de bouwer ligt dat belang wat eenduidiger dan voor de bezwaarden. De bouwer wil namelijk gewoonweg bouwen en/of centen verdienen. Bij de bezwaarden kan een heel register aan emoties spelen. Natuurlijk spelen ook daar de centen. Maar uit ons eigen onderzoek blijkt dat er ook rechtvaardigheidsgevoelens spelen, identiteitskwesties en … angst. Angst voor een onbekende toekomst. Wat dat laatste betreft maakten we onlangs een mooi voorbeeld mee. Iets waar de praktijk mogelijk iets van kan leren.
